In een wereld die bol staat van verduurzaming en goed omgaan met energie en de grondstoffen die moeder aarde ons biedt, is het eigenlijk heel raar dat er niet veel meer truckbanden worden vernieuwd. In een nieuwe campagne vraagt branche-organisatie VACO aandacht voor vernieuwing. TTM.nl kon bij vernieuwer Roline zien hoe dat vernieuwen in zijn werk gaat. [INHOUD | INDEX TTMnl2023_1_42]
De meeste transportbedrijven weten niet beter. Je rijdt een vastgesteld aantal kilometer met de banden op je truck of trailer, daarna haal je ze eraf en je koopt nieuwe. Of, in overleg met de bandenspecialist en afhankelijk van de kostenbalans, laat je de banden vernieuwen of herprofileren. Tot zover de theorie of eigenlijk de veronderstelde praktijk. Want het laten vernieuwen van banden is in Nederland geen uitgemaakte zaak. “Slechts 20 procent van de gemonteerde banden onder een truck in Nederland is een vernieuwde band. In 80 procent van de gevallen kiest een vervoerder of fleetmanager voor nieuwe banden. En dat is jammer, want de voordelen van vernieuwde banden zijn onvoldoende bekend”, zegt Arie Verhoef, senior beleidsmedewerker kwaliteit, arbo & milieu van VACO, dat in Nederland 700 leden heeft, voornamelijk bandenservicebedrijven.
Campagne
En omdat onbekend onbemind maakt, is VACO eind vorig jaar gestart met de campagne duurzamebanden.nl. “Een campagne die aansluit bij het momentum. Dat gaat over bewust omgaan met grondstoffen en bescherming van het klimaat. De EU ziet rubber als een kritische grondstof. Ook transportbedrijven kunnen en moeten MVO hoog in hun vaandel hebben staan, dus extra aandacht voor vernieuwing van banden is zeer op zijn plek”, legt Carlo Hijzen, algemeen directeur van VACO uit.
Heffing
Dat klinkt leuk, maar wat zijn de voordelen van het vernieuwen van banden ten opzichte van hele nieuwe banden? “Eerst wil ik even terug naar het eerste decennium van deze eeuw”, zegt Arie Verhoef. “Toen ging het heel goed met de vernieuwing van banden in Nederland. Maar toen kwamen er goedkope Chinese banden op de markt. Die banden konden goedkoop zijn door lage arbeidskosten en soms zelfs subsidies. Dat duurde jarenlang, tot er in 2018 een importheffing op Chinese banden kwam. Let wel, daar hebben wij nooit om gevraagd, maar het zorgde wel voor een stijgende lijn in bandenvernieuwing. Ook de coronapandemie en het tekort aan banden en grondstoffen hielp daar aan mee. Dus het gaat al beter, maar het kan nog altijd een stuk beter. Nederland vernieuwt 20 procent van zijn banden en moet daarmee heel veel Europese landen voor zich laten. In Frankrijk is het 35 procent, in Finland 43 procent. De Verenigde Staten vernieuwt zelfs 50 procent van zijn banden.”
Bij binnenkomst bij Roline worden banden van de velg verwijderd en vindt een eerste keuring plaats. 
Goedgekeurde banden worden onderworpen aan verdere inspectie op oneffenheden en defecten. 
In een shearograaf worden de banden intern gecontroleerd. 
Ondertussen liggen in het magazijn loopvlakken in vele soorten geduldig te wachten. 
Het loopvlak wordt van de band geruwd en defecte plekken worden gerepareerd. 
Dan is de band klaar voor een nieuw loopvlak, waarna vulkanisering plaatsvindt. 
Na een laatste inspectie en een verfbeurt zijn de ‘oude’ banden weer nieuw!
Besparing
Tijd dus voor een heroriëntering. “Bandenvernieuwing past in de circulaire economie”, legt Hijzen uit. En Verhoef vult aan: “Kijk eerst eens naar de productie. Een vernieuwde band produceert bij het maken ervan ruim 60 procent minder CO2, er is 70 procent minder olie nodig en 75 procent minder grondstoffen. Per band hebben we het dan over besparingen 135 kg CO2, 70 liter olie, 45 kg grondstoffen en 45 kg afval. En dat is dus voor één band!” Maar vervoerders kijken ook naar kosten, weet Verhoef. “Er werd bij aanschaf te vaak alleen gekeken naar de aanschafprijs en niet naar de km/kostprijs. En bij een deel van de banden uit andere delen van de wereld is die aanschafprijs zo aantrekkelijk dat de km/kostprijs uit het oog verloren wordt. Dat is echter alleen positief voor de korte termijn. Die bijzonder laag geprijsde banden zijn meestal niet geschikt voor vernieuwing. Voor de lange termijn biedt de combinatie van een kwalitatief goede nieuwe band die na de gebruiksfase vernieuwd kan worden een lagere km-kostprijs. Vernieuwde banden zijn ongeveer 25 tot 40 procent goedkoper dan vergelijkbare nieuwe banden. Dat is inclusief de waarde van het karkas. Een ander voordeel van het vernieuwen van banden is het veranderen van de functie. “Er is de mogelijkheid om profiel of wand optimaal af te stemmen op gebruiksmogelijkheden en inzet”, zegt Verhoef.
Eis
Zorgen over de kwaliteit van vernieuwde banden hoeven er niet te zijn. Hijzen: “Als het gaat om kwaliteit is die gelijkwaardig of zelfs beter dan een vergelijkbare nieuwe band. We moeten voldoen aan de UN-ECE-R109 eis. Daar komt nog een kwaliteitshandboek en een periodieke controle door bijvoorbeeld de RDW bij.”
Bandenmanagement
Het doel van de campagne duurzamebanden.nl is dat het aantal vernieuwde banden onder trucks en bussen stijgt van 100.000 naar 200.000 per jaar. Transportbedrijven kunnen daarbij helpen. Verhoef: “Werk nog nauwer samen met bandenspecialisten. Zo kun je er samen voor zorgen dat banden op tijd worden ingeleverd zodat de karkassen nog te vernieuwen zijn. Controleer banden ook permanent op schades. Kortom: een beter bandenmanagement levert veel op.” VACO ziet ook nog een rol weggelegd voor de overheid. “In het buitenland worden er opbrengsten uit tolheffing gebruikt als subsidie voor vernieuwing van banden. Die worden dan dus nog voordeliger voor de vervoerder. Het zou mooi zijn als de Nederlandse overheid eenzelfde terugsluis hanteert vanuit de aanstaande vrachtwagenheffing”, zegt Hijzen.
Proces
Bij Roline in Lopik kunnen we getuige zijn van het proces van koud vernieuwen. Karkassen worden bij binnenkomst onderzocht op bruikbaarheid. Kleine oneffenheden worden dan al aangegeven en de band wordt in een shearograaf van binnen gecontroleerd, onder meer op luchtinsluitingen. Vervolgens wordt het loopvlak van de band geruwd en worden kleine plekjes in het karkas met rubber weer gerepareerd. Vervolgens krijgt de band weer een nieuw loopvlak en wordt dat vakkundig op het karkas bevestigd. De band gaat daarna in een rubberen jas en vacuum getrokken voor het vulkaniseringsproces. Dat gebeurt in een grote tank, een autoclaaf, waar het nieuwe loopvlak aan het karkas wordt gehecht bij een temperatuur van 100 graden en zes bar, in een tijdsbestek van ongeveer 4 uur. Na een laatste inspectie en een verfbeurt zien de banden er weer uit als nieuw! Bij Roline in Lopik worden er jaarlijks 25.000 banden vernieuwd. “Maar die capaciteit willen we verhogen met 50 procent, onder meer door automatisering en ook door het aantal autoclaven uit te breiden”, aldus Hijzen. Roline is dus klaar voor het welslagen van de campagne (www.duurzamebanden.nl). De campagne staat gepland voor de komende drie jaar.
TEKST: ARJAN VELTHOVEN | FOTO’S: TTM.NL
