De bedrijfswagenindustrie is volop bezig met de ontwikkeling van elektrische aandrijflijnen. Heel milieuvriendelijk, maar koelsystemen gebruiken diesel. Ehh.. bijna alle koelsystemen. In het Brabantse Rijen huist BoTemp, dat met een eutectisch koelsysteem een serieus en schoon alternatief biedt. TTM.nl schoof aan bij general manager Saskia van Bohemen en de kersverse R&D manager Karel Evers. [INHOUD | INDEX TTMnl2018_6_52]
BoTemp is een jong bedrijf. “Op 1 maart 2019 bestaan we vijf jaar”, zegt eigenaar en general manager Saskia van Bohemen. BoTemp nam de activa van het failliete Govet uit Chaam over vanwege de kennis en knowhow dat Govet had op het gebied van eutectisch koelen. “Sindsdien hebben we deze methode van koelen verder ontwikkeld en uitgebouwd.”
PCM
Voor wie nu meteen met het woordenboek in de hand zit: eutectisch koelen gebeurt met behulp van een mengsel dat uit twee of meer elementen bestaat, die samen een lager smeltpunt hebben dan de componenten waar het uit bestaat. “Bij BoTemp wordt dat eutect, of PCM (Phase Change Material) genoemd; een in eigen beheer ontwikkelde en geproduceerde gel die kou kan vasthouden. Die gel bestaat uit een zoutoplossing en zit in kunststof buizen die in serie in de laadruimte van een vracht- of bestelauto worden geplaatst. De PCM wordt met behulp van een koudemiddel gekoeld, tot wel -35ºC in het geval diepgevroren producten”, legt Van Bohemen uit. “Eigenlijk gaat het om het bufferen van kou”, haakt Karel Evers in. “Het systeem zorgt voor permanente koeling, wat voldoende is voor een dag lang distributie rijden.” De gel is in principe een eenvoudig goedje en vrij van giftige stoffen. Op tafel staat een bakje van de gel tijdens ons gesprek. Van Bohemen en Evers moedigen ons aan vooral onze vinger even in de gel te drukken. Die voelt niet eens echt aan als gel, meer als een soort rubber. En ja, de gel is ongevaarlijk. “Het is alleen niet geschikt voor consumptie, omdat het erg zout is”, stelt Van Bohemen met een glimlach toch een grens aan onze nieuwsgierigheid.
Elektrisch
Het koudemiddel dat de PCM invriest, wordt gekoeld met behulp van een elektrisch aangedreven Charger. Op het moment dat het voertuig op de thuisbasis arriveert, wordt de Charger aan het stropcontact gekoppeld zodat die kan opladen met koude. “Dit systeem biedt daarmee 
een duidelijk milieuvoordeel ten opzichte van conventionele koelsystemen. Die werken namelijk op diesel en betekenen CO2-uitstoot maar ook lawaai. Ons systeem werkt onafhankelijk van de aandrijving en heeft dus, in tegenstelling tot dieselkoelunits, geen extra uitstoot. Transporteurs of eigen vervoerders kunnen dus duidelijk hun Global Foot Print verbeteren met eutectisch koelen”, legt Van Bohemen uit. “Onze systemen zijn ook bij uitstek geschikt voor toepassing in elektrische bedrijfsauto’s. Juist als de aandrijving elektrisch is, wil je de batterijcapaciteit gebruiken voor een zo groot mogelijke actieradius en niet om te koelen. BoTemp is met name interessant voor voertuigen van 3,5 tot 22 ton. En dan vooral voor distributievervoer, met veel start-stop momenten en deuropeningen, aangezien het systeem koude blijft afgeven, ook wanneer je stilstaat”, aldus Van Bohemen.
Uitbreiden in Nederland
Vooralsnog worden de koelsystemen veelal aan buitenlandse afnemers geleverd, maar BoTemp wil meer afzetten in Nederland. “Er rijden hier nu zo’n 20 voertuigen met onze systemen. Dat moeten er meer worden, want de voordelen zijn evident. Geen uitstoot, geen lawaai, een levensduur van 15 tot 20 jaar en je hoeft maar één keer per jaar een onderhoudsbeurt in te plannen. Bovendien is koelen met elektriciteit veel goedkoper dan met diesel”, somt Van Bohemen op. “De kosten liggen circa 60 procent lager dan bij een diesel aangedreven koelmotor.”
Gewicht reduceren
Het koelsysteem in het voertuig is niet bepaald lichtgewicht. “Het gewicht varieert tussen de 150 en 200 kilo. En daar komt dan nog een Charger bij, van ongeveer hetzelfde gewicht”, licht Evers toe. “Omdat het systeem dus behoorlijk wat weegt, hebben we ook een Off Board Charger ontwikkeld; een oplaadsysteem los van het voertuig. Daarmee zijn we nu volop aan het testen, zodat we deze losse Charger, waarmee je tot vier voertuigen tegelijk kunt opladen, halverwege 2019 op de markt kunnen brengen”, aldus Evers. Deze mobiele Chargers, die ook op wieltjes verkrijgbaar zijn, worden momenteel al gebruikt door ijsfabrikant Florida Eis uit Berlijn.
POD
De zogeheten Cold Beams leveren slechts één temperatuur. De vorig jaar geïntroduceerde Cold Battery heeft een variabel instelbaar temperatuurbereik, waardoor het nog beter antwoord geeft op specifieke behoeften. “Zelfs toepassingen met meerdere compartimenten in de laadruimte zijn mogelijk”, aldus Evers. Momenteel test en gebruikt maaltijdproducent Huuskes deze toepassing.
Maar er komt nog meer aan. “We werken momenteel aan de realisatie van een POD, een systeem waarbij de Cold Beams niet meer boven in de laadruimte hangen, maar zijn verwerkt in een platte doos die bovenop de laadruimte ligt. Bij dit systeem wordt de kou via een ventilator de laadruimte in geblazen”, legt Evers uit. Een POD is een simpeler systeem dan de eerder genoemde Battery en met name geschikt voor kleinere voertuigen met meerdere compartimenten en een variabel in te stellen temperatuur.
Bij BoTemp wordt genoeg aan innovatie gedaan dus, en ook nog eens in een tijd waarin de markt snakt naar emissievrije distributie. “Ik denk dat we precies op tijd zijn met onze systemen”, zegt Van Bohemen enthousiast. BoTemp levert nu per jaar zo’n 100 systemen af en heeft de ambitie om dat in de komende vijf jaar te verdrievoudigen.
TEKST: ARJAN VELTHOVEN | FOTO’S: BOTEMP, TTM.NL
#gel
#offboard
#elektrisch
