In Vlaanderen pleit de politieke partij Groen! voor het invoeren van voedselkilometers. Volgens deze partij legt voedsel vaak enorme afstanden af voordat het in de supermarkt beland – met alle gevolgen van dien voor het milieu. Sanderine Nonhebel, universitair docent Voedsel & Milieu aan de Rijksuniversiteit Groningen, denkt echter niet dat het invoeren van voedselkilometers zin heeft.
Volgens Nonhebel zegt het aantal voedselkilometers niet zoveel over de schade aan het milieu. ‘Het vervoeren van voedsel van Australië naar Nederland per schip is bijvoorbeeld veel minder slecht voor het milieu dan voedsel vervoeren van Frankrijk naar Nederland per vrachtwagen. Voedselkilometers als maat voor milieubelasting is dus onzin.’ Ook vraagt Nonhebel zich af hoe ze bij ‘gemengde’ producten het aantal voedselkilometers gaan berekenen. ‘De ingrediënten van een Friese kruidkoek komen voor het grootste gedeelte uit Nederland. Daarnaast worden er wat kruiden uit Indonesië aan toegevoegd. Gaat daardoor het aantal voedselkilometers fors omhoog?’
Nonhebel vindt daarom dat milieubelasting veel beter uitgedrukt kan worden in geproduceerde CO2 per kilogram product. ‘Maar ja, mensen kunnen zich daar misschien niet zoveel bij voorstellen. En het bekt natuurlijk minder lekker dan voedselkilometers.’ Toch zal zo’n label nooit tot grote veranderingen in koopgedrag leiden. ‘Daar is veel onderzoek naar gedaan. De meeste consumenten letten vooral op de prijs als ze iets kopen. Het milieu speelt daarbij een ondergeschikte rol. Met zo’n label kun je dus hoogstens de bewustwording verbeteren.’
Ook is Nonhebel het niet eens met de opvatting dat ons voedsel enorme afstanden aflegt. ‘Maar tien procent van ons voedsel komt van ver. De rest komt allemaal uit Europa.’ En uiteindelijk is al dat gesleep met voedsel niet het grootste probleem voor het milieu. “Vooral de productie van voedsel, en niet zozeer het transport, is slecht voor het milieu”, aldus Nonhebel.
