Hoewel de economie er nog relatief goed voor staat, verwacht ABN AMRO dat de druk op de industrie, leisure, retail, food en bouw in de tweede helft van 2022 gaat toenemen. Zo zijn de prijzen voor grondstoffen en energie zeer hoog en is er sprake van rentestijgingen. Verder hebben bedrijven in onder andere de sectoren leisure en retail een hoge belastingschuld en heeft het vertrouwen van consumenten een historisch dieptepunt bereikt. Bovendien kan de economie dit najaar extra getroffen worden door een tekort aan gas. ABN AMRO verwacht dat de Russische levering van gas dit najaar daalt tot een derde van de invoer in 2021. De kans is dan ook groot dat het aantal faillissementen in verschillende sectoren vanaf de tweede helft van dit jaar gaat stijgen, blijkt uit een analyse van ABN AMRO. De vijf sectoren die het zwaarst geraakt worden, zijn samen goed voor circa 25 procent van de Nederlandse economie.
Hoewel de transportsector te maken krijgt met hogere prijzen voor bijvoorbeeld diesel, bunkerolie en kerosine, lijken de bedrijfseconomische gevolgen van de hoge inflatie nog beperkt. Transportondernemingen slagen er over het algemeen goed in de sterk gestegen kosten door te berekenen. De coronaschulden spelen vooral pakketbezorgers parten, maar vallen in de rest van het goederenvervoer mee, enkele luchtvaartmaatschappijen uitgezonderd. Wel kunnen lagere consumentenbestedingen en de stijgende rente zorgen voor tegenwind. Ook een eventueel tekort aan gas zou de sector kunnen raken, want rantsoenering van de industrie kan leiden tot een recessie en tot een afname van de internationale handel. Daarnaast kunnen transportbedrijven indirect gehinderd worden indien ze actief zijn in een bepaald segment dat geraakt wordt, zoals de belevering van horeca.
Gebrek aan personeel
Momenteel staat de transportsector er goed voor. Natuurlijk worstelen veel ondernemers met het tekort aan personeel, maar dat speelt hen in zekere zin ook in de kaart. Zo beperkt het tekort aan vrachtwagenchauffeurs de concurrentie in het wegvervoer, wat ondernemers in staat stelt de tarieven te verhogen en zo de hogere kosten door te berekenen. Ook de lange levertijden op nieuwe trucks zorgen voor krapte waarvan ondernemers kunnen profiteren die al goed in hun materiaal zitten.
Wel worden op deelterreinen effecten gevoeld als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Zo is de doorvoer van containers van de Rotterdamse haven naar Rusland grotendeels stilgevallen. Vanwege de tegen Rusland getroffen exportsancties en de daarmee gepaard gaande extra douanecontroles op lading willen veel reders geen containers meer naar Rusland verschepen. Normaliter is ongeveer 10 procent van de in Rotterdam overgeslagen containers voor Rusland bestemd.
Bulktarieven
De effecten in de droge- en nattebulkvaart zijn vooralsnog positief. Opmerkelijk is dat de Baltic Dry Index is gestegen, terwijl de vooruitzichten voor de wereldeconomie en de wereldhandel duidelijk verslechteren. Deze veelgebruikte index voor de tarieven in de droge bulkvaart wordt in het algemeen als indicator voor de wereldhandel gezien, waarbij een daling doorgaans duidt op een zwakke vraag en dus lagere volumes grondstoffen. Dat de index nu toch stijgt, komt doordat de beperkte handel met Rusland en de energiecrisis zorgen voor extra vraag naar drogebulkcapaciteit. Zo zijn vanwege de gedaalde import van gas meer kolen nodig voor de opwek van elektriciteit. Aangezien deze kolen normaliter uit onder meer uit Rusland komen, moet Europa ze vanwege de oorlog importeren uit landen die verder weg liggen, zoals Australië. Ook de tarieven van natte bulk zijn gestegen, vermoedelijk door de extra vraag naar tankschepen voor het transport over langere afstanden van LNG, ruwe olie, chemicaliën et cetera.
Containervaart
De containerprijzen zitten sinds begin dit jaar in een dalende trend. In de Verenigde Staten (VS) geven consumenten sinds het einde van de lockdowns meer uit aan diensten en minder aan goederen, waardoor retailers met grote voorraden blijven zitten. Vanwege de afgenomen vraag en de stijgende rente worden voorraden afgebouwd, wat leidt tot een afname van de vraag naar containervervoer tussen Azië en de VS.
Ook in Europa zijn grote voorraden opgebouwd en kan de vraag terugvallen wanneer de consumentenbestedingen later dit jaar dalen vanwege de uitgeholde koopkracht. De containermarkt kan daardoor te maken krijgen met tegenwind, net als de opslagbranche en in mindere mate het wegvervoer. Voor verladers betekent dit dat de toelevering van veel producten uit Azië eindelijk zou kunnen verbeteren en de hoge prijzen voor containervervoer verder kunnen dalen.
De risico’s voor de transportsector lijken daarmee te overzien. Een acuut tekort aan gas kan wel flinke sporen nalaten. Zo kan rantsoenering van de Duitse en Nederlandse industrie zorgen voor een afname van de lading in de binnenvaart. Veel ondernemingen kunnen waarschijnlijk ook bij een mogelijke recessie wel tegen een stootje, dankzij de goede verdiensten sinds de zomer van 2020.
