De luchtkwaliteit in Nederland is de afgelopen drie jaar gedeeltelijk verbeterd. Dat blijkt uit de monitoringsrapportage 2013 over het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Alleen is de concentratie stikstofdioxide voor het eerst sinds jaren weer gestegen en zijn er (nog) steeds problemen op het gebied van fijnstof. Volgens Milieudefensie moet er meer geïnvesteerd worden in strengere milieuzones in binnensteden, openbaar vervoer en elektrisch rijden.
De programmatische aanpak van het NSL werkt goed. De samenwerking tussen de overheden is van groot belang gebleken, zowel bij het uitvoeren van de monitoring als bij de aanpak van knelpunten. Door jaarlijks te monitoren wordt snel duidelijk waar de tegenvallers vandaan komen en waar actie nodig is: richting Europa als over tegenvallende doorwerking van Euro normen voor voertuigen, nationaal als het gaat om een verantwoorde gezamenlijke aanpak van hardnekkige knelpunten.
Euro 5 valt tegen
Voor stikstof is een lichte stijging ten opzichte van vorig jaar waargenomen. Deze stijging komt grotendeels door tegenvallende praktijkresultaten van Euro V voertuigen. Daarnaast is de bijdrage uit het buitenland aan de luchtverontreiniging in Nederland dit jaar hoger geschat dan voorheen. Hierdoor ontstaan er name in de grote steden knelpunten zoals in Rotterdam, Amsterdam, Utrecht, Arnhem, Eindhoven en Den Haag. Er komt een gezamenlijk plan met aanvullende maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Vanuit het Rijk wordt er ingezet op het ontmoedigen van vervuilende auto’s en het stimuleren van schone technieken en schone brandstoffen. Op de langere termijn wordt door middel van green deals ingezet op verdere vermindering van uitstoot in verkeer. De steden hebben elk maatregelen in het plan opgenomen die in hun lokale omstandigheden effectief zijn.
Fijnstof
Voor fijnstof moet vanaf 11 juni 2011 aan de grenswaarden worden voldaan. Daarom wordt dit jaar voor het eerst over een heel jaar aan Europa gerapporteerd of er sprake is van overschrijdingen. In enkele veehouderijgebieden met veel intensieve veehouderij (Noord Limburg/Oost Brabant en West Gelderland) zijn overschrijdingen. Gemeenten binnen die gebieden zijn bezig met het nemen van maatregelen of de voorbereiding daarvan.
Het halen van de grenswaarden is sterk afhankelijk van het schoner worden van het gemotoriseerde wegverkeer. Daarom is de doorwerking van de Europese emissienormen voor voertuigen van groot belang. Doordat Nederland in Brussel herhaaldelijk heeft aangedrongen op schoner wordende vrachtwagens, voldoen nu de Euro VI vrachtwagens aan de norm. Er is nu ook voor personenauto’s een verordening in voorbereiding waarin praktijktoetsen verplicht worden gesteld.
Verlengen NSL
In het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) werken het rijk, provincies en gemeenten samen om de gezondheidsschade voor burgers als gevolg van luchtverontreiniging te verminderen. Het huidige NSL loopt tot 1 augustus 2014. Dit jaar is er een kabinetsstandpunt (ontwerpbesluit) vastgesteld tot verlengen van het NSL tot 1 januari 2017. Doel is dat de gezamenlijke aanpak van de resterende knelpunten wordt voortgezet, en de uitvoering van projecten en maatregelen doorgaat.
