Pagina 65 van: TTM.nl nr. 1 2019

De ondertitel van Vermeulens nieuwe boek geeft meteen de inhoud
aan: ‘Een bijzondere collectie bedrijfswagens uit het fotoarchief van
Van der Zwaart, autospuiters en schilders van autoreclames (1924-
1970)’. “Fa. J. van der Zwaart & Zn. was een autospuiterij en autorecla-
meschilderbedrijf uit Amstelveen. Van der Zwaart had veel grote en
kleine Amsterdamse bedrijven als klant. Van alle afgeleverde wagens
werden direct vanaf het begin in 1924 foto’s gemaakt, meestal vanuit
diverse hoeken. Een groot deel van die foto’s is bewaard gebleven, zo’n
700. Die collectie ben ik op het spoor gekomen en daar heb ik dit boek
van gemaakt”, vertelt Willem Vermeulen aan TTM.nl. Vermeulen is
bekend in de transportwereld. Eerder schreef hij ‘transportbiografi eën’
over Hesselman, Van Maanen en Rein de Jong.

CREATIVITEIT
Dat er zo veel foto’s zijn, is best bijzonder. Jo van der Zwaart, die samen
met zijn vader Jan Oege het bedrijf voerde, was een hobbyfotograaf.
Wat net zo bijzonder is en opvalt als je het 400 foto’s tellende boek
doorbladert, is dat belettering op bedrijfsauto’s al heel vroeg werd
toegepast. Willem Vermeulen: “Je zou ook verwachten dat het vóór en
net na de oorlog allemaal veel soberder was. Maar dat is niet zo. Ook
toen zag je grote reclametaferelen op de wagens, al was dat minder
algemeen dan nu. Eén verschil was er wel. In die tijd werd de creativi-
teit vooral gezocht in de belettering. Grote, zwierige letters waren
populair voor het vermelden van de namen van de bedrijven. De letters
voor de bedrijfsgegevens vielen wat kleiner uit, maar de informatie die
een bedrijf over zichzelf vermeld wilde zien, was niet zelden zo uitge-
breid dat het oppervlak van een opbouw of een portier volledig was
gevuld. Het kleurgebruik zat doorgaans in het donkere segment:
zwart, groen, rood, blauw. Overigens moet de lezer/kijker de kleuren
er bij een deel van de foto’s in mijn boek bij denken. Kleurenfoto’s
duiken pas in de tweede helft van de jaren vijftig op.”

NIET TE VEEL WERK
Het spuiten en schilderen van bedrijfsauto’s was voor de fi rma Van der
Zwaart natuurlijk een heel andere bezigheid dan hoe dat in de huidige
tijd gaat. Sommige van de in het boek afgebeelde bedrijfsauto’s heb-
ben één kleur, andere meerdere, maar bijna altijd gaat het om grote
vlakken. Heel veel detail zit er niet in, en dat is begrijpelijk. Van der

TTM.nl februari 2019 | 65

1. Een geweldig visitekaartje voor N.V. Transport Mij. Holland uit Amsterdam. Deze

Chevrolet werd ingezet voor internationaal vervoer en werd daarom ook van

Franse en Engelse teksten voorzien.

2. Een blik in de werkplaats van Van der Zwaart in 1942. Tijdens de oorlog lagen de

werkzaamheden stil, dus het is niet zeker of er aan deze voertuigen gewerkt werd.

Links op de foto Jo van der Zwaart, rechts medewerker Gijs Stolk, plus Jo’s dochter

Henny (links) met een buurmeisje.

3. Het eigen bedrijf van Jo in Woerden, met een Ford en een Chevrolet voor de deur.

In een tijd dat promotiemateriaal nog niet zo rijk

voorhanden was als nu, en internet al helemaal niet,

was een bedrijfsauto met een goed uiterlijk een

belangrijk visitekaartje voor veel bedrijven. Nog veel

belangrijker dan nu. Dat blijkt overduidelijk uit het

nieuwe boek van Willem Vermeulen, getiteld ‘Rijdende

Reclame’. TTM.nl bladerde een paar uurtjes met veel

plezier door het fraaie werk.

Nieuw boek Willem Vermeulen
over Fa. J. van der ZwaartRijdende

Reclame

TEKST: ARJAN VELTHOVEN | FOTO’S: UITGEVERIJ WILLEM VERMEULEN

3

2

64-65-66-67_sentimenteelmaterieel.indd 65 13-02-19 14:12