Als transportbedrijf hoop je er nooit mee te maken te krijgen. Toch zie ik in onze dagelijkse praktijk steeds vaker dat transportbedrijven en hun klanten de dupe worden van identiteitsfraude. Met vervalste identiteitsbewijzen, gehackte systemen en misbruik van bedrijfsgegevens worden transportbedrijven en opdrachtgevers steeds vaker slachtoffer van fraudeurs. Een van de meest zorgwekkende ontwikkelingen daarbij is de inzet van AI. Waar vroeger een gestolen identiteit voldoende was, maken fraudeurs nu gebruik van geavanceerde AI-technieken. Met deepfake-technologie kunnen identiteitsdocumenten vrijwel ondetecteerbaar worden vervalst. Zelfs videoconferenties voor identificatieprocedures bieden geen garantie meer, omdat AI in staat is om gezichten in real-time te manipuleren.
Daarnaast kunnen hackers AI inzetten om bedrijfsnetwerken te infiltreren en geautomatiseerd persoonsgegevens te stelen. Chatbots en voice synthesis maken het mogelijk om zich voor te doen als een vertrouwde logistieke partner, waardoor fraudeurs eenvoudig toegang krijgen tot klantgegevens en vrachtbrieven. Dit maakt het voor bedrijven steeds moeilijker om fraudeurs te onderscheiden van legitieme partijen, met alle gevolgen van dien. Immers, niet alleen liggen forse claims op de loer. Wat te denken van de reputatieschade als blijkt dat gegevens van het transportbedrijf en de klant in handen van criminelen zijn.
Gelukkig kan AI ook worden ingezet als verdedigingsmiddel. Geavanceerde verificatiesystemen, zoals biometrische gezichtsherkenning en gedragsanalyse, maken het steeds moeilijker voor fraudeurs om onder valse namen operaties uit te voeren. AI-gestuurde systemen kunnen verdachte patronen herkennen in transportopdrachten, bijvoorbeeld wanneer een chauffeur plotseling afwijkende routes rijdt of een voertuig zich buiten de normale werkuren meldt op een laadlocatie.
Daarnaast worden steeds meer transportplatformen uitgerust met AI-algoritmes die automatisch documenten controleren op inconsistenties. Zo kan AI vervalste transportdocumenten en vergunningen detecteren door kleine afwijkingen in lettertypen en watermerken op te sporen. Ook blockchaintechnologie speelt hierin een rol: door transacties en identiteitsgegevens decentraal en onveranderlijk op te slaan, wordt fraude aanzienlijk bemoeilijkt.
Maar ondanks deze technologische vooruitgang om bedrijven te houden van kwaadwillenden, blijven er juridische knelpunten. Hoe ver mag een transportbedrijf gaan in de verificatie van zijn opdrachtgevers, subcontractors en chauffeurs zonder de privacywetgeving te schenden? De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) stelt strikte eisen aan het verwerken van biometrische gegevens, terwijl juist die gegevens cruciaal kunnen zijn om identiteitsfraude te voorkomen. Daarnaast is er de vraag naar aansprakelijkheid: als een AI-systeem ten onrechte een iemand als fraudeur bestempelt, wie draagt dan de verantwoordelijkheid voor de schade?
Identiteitsfraude in de transportsector wordt steeds geavanceerder, mede dankzij de kracht van AI. Waar deze technologie enerzijds nieuwe vormen van fraude mogelijk maakt, biedt het anderzijds innovatieve oplossingen om diezelfde fraude te bestrijden.
Voor transportbedrijven ligt de uitdaging in het vinden van de balans: hoe benutten we de voordelen van AI zonder de rechten van werknemers en klanten te schenden? De komende jaren zal de wetgeving zich verder moeten ontwikkelen om deze technologische realiteit bij te benen. Tot die tijd blijft AI een tweesnijdend zwaard: een bondgenoot én een bedreiging.
Kevin Vierhout – ITL Attorneys – www.itla.eu
