Houthi-rebellen in Jemen blijven doorgaan met de raket en drone-aanvallen op commerciële schepen in de Straat Bab el Mandeb. Dit leidde tot incidenten met schepen van Hapag-Lloyd, MSC, Inventor Chemical Tankers en Maersk. De lage voorraadniveaus beginnen nu al een impact te hebben op de Just-in-Time-productie. Zo hebben Tesla en Volvo een productiepauze aangekondigd vanwege bevoorradingstekorten.
Verwachte gevolgen van de aanvallen zijn onder meer: langere transittijden, downstream voorraadproblemen en verstoringen van de wereldwijde olietoevoer.
Langere transittijden
Als schepen omvaren om de Rode Zee te vermijden, neemt de transittijd toe met 7 tot 20 dagen.
Containers doen er langer over om aan te komen bij Europese havens en de oostkust van de Verenigde Staten. In Rotterdam, Norfolk en Hamburg zijn de gemiddelde transittijden met ongeveer 10 dagen toegenomen, terwijl schepen naar Savannah (VS) en Antwerpen ongeveer een week langer onderweg zijn.
De vertragingen op sommige vaarroutes kunnen oplopen tot twee weken. Er moet rekening worden gehouden met aanhoudende hoge transittijden, met mogelijke stijgingen.
Downstream voorraadproblemen
De langere transittijden hebben wereldwijd impact op de voorraadniveaus. Bestelprocessen zijn vaak gebaseerd op gemiddelde transittijden en vraag uit het verleden. Vanwege deze onverwachte vertragingen, konden bedrijven hier niet op anticiperen. Dit leidde tot uitverkochte artikelen. Hoewel dit geen invloed had op de voorraden tijdens de feestdagen, moet er nu wel rekening worden gehouden met onderbrekingen in de voorraad.
Vooral de industrieën die werken volgens een Just-in-Time (JIT)-bestelmodel, zoals de auto-industrie, ervaren zware gevolgen. Dat komt omdat ontbrekende voorraden productielijnen kunnen stilleggen. Zowel Tesla als Volvo hebben al aangekondigd de assemblagelijnen in Europa te pauzeren als gevolg van de verstoringen in de scheepvaart. Omdat de Rode Zee en het Suezkanaal zo’n groot percentage van het wereldwijde vrachtvervoer afhandelen, zijn alle industrieën gevoelig voor voorraaduitval en knelpunten in het productieproces.
Daarnaast sluiten veel van de productiebedrijven in Azië over minder dan 2 weken hun deuren om het nieuwe maanjaar te vieren. Dit betekent een pauze in de productie en verzending vanuit landen als China. In China begint de viering met het Lentefeest op 10 februari en eindigt met het Lantaarnfeest op 24 februari. Omdat deze sluitingen jaarlijks voorkomen, houden bedrijven er meestal rekening mee als ze hun voorraden plannen. De huidige situatie in de Rode Zee kan echter voor grote verstoringen zorgen.
Verstoringen van de wereldwijde olietoevoer
In 2022 exporteerde het Midden-Oosten dagelijks 15,4 miljoen vaten olie. Omdat het conflict blijft escaleren, zijn er grote verstoringen geweest in de wereldwijde olietoevoer. Dit heeft volatiliteit veroorzaakt in de prijs van ruwe olie, maar over het algemeen wordt verwacht dat de prijzen zullen stijgen tot $80 per vat.
Het landtransport is wereldwijd de grootste verbruiker van olie, dus de stijging van de olieprijzen wordt ook verrekend in de vrachtwagentarieven. Schepen verbruiken ook grote hoeveelheden gas, wat bijdraagt aan de stijging van de zeetarieven. Bedrijven kunnen ervoor kiezen om de kosten te absorberen zonder dat dit gevolgen heeft voor de prijzen, of om de prijzen voor eindgebruikers te verhogen, waardoor de prijzen voor consumenten stijgen en ze bijdragen aan de voortdurende inflatie.
Volume door het Suezkanaal
Het aantal schepen dat gebruik maakt van het Suezkanaal is met ongeveer 65 procent gedaald. In de week van 21-28 januari waren er 36 schepen.
Schepen beïnvloed door conflicten
Schepen in de Rode Zee moeten beslissen: doorgaan met het verhoogde risico, om Afrika heen varen óf op drift gaan en wachten tot het veilig is om door te varen. Op 30 januari 2024 verwachtte project44 dat tot nu toe 373 schepen om Afrika heen varen. Sommige schepen die omvaren hebben hun snelheid verhoogd om de gevolgen te beperken, maar dit betekent wel dat ze meer brandstof verbruiken. Dit leidt tot een stijging van de zeetransportprijzen.
Drie andere schepen kiezen ervoor om op drift te gaan, wat betekent dat ze stil blijven liggen en het conflict afwachten. Hoewel Operation Prosperity Guardian is gelanceerd, houden deze schepen de doorvaart tegen, wat suggereert dat transportbedrijven geen vertrouwen hebben in de veiligheid door de Rode Zee. Het is aannemelijk dat ook deze schepen uiteindelijk een andere route nemen. De ETA’s van project44 laten zien dat getroffen schepen 7-20 dagen langer onderweg zijn, afhankelijk van de afgelegde snelheden.
Hieronder een kaart met alle 373 schepen die op 30 januari getroffen waren.
