Slimme laad- en losplekken in de binnenstad zijn juridisch haalbaar. Dat blijkt uit een recente analyse van advocatenkantoor AKD, uitgevoerd in opdracht van de DMI-werkgroep Slimme Logistiek waarin onder meer de gemeenten Utrecht, Amsterdam en Rotterdam samenwerken. Gemeenten blijken binnen de bestaande wet- en regelgeving meer speelruimte te hebben dan vaak wordt gedacht om het gebruik van laad- en losplaatsen efficiënter te organiseren.
De aanleiding is duidelijk. De druk op de stedelijke ruimte neemt toe en laad- en losplekken worden regelmatig oneigenlijk gebruikt. Volgens Tarik Amrhar, coördinator Smart Mobility bij de gemeente Utrecht, staan bedrijfsvoertuigen soms langdurig op een plek zonder daadwerkelijk te laden of lossen. Ook personenauto’s en aanhangers bezetten regelmatig de ruimte, terwijl er elders vrije laad- en losplaatsen zijn. “We zien zelfs vrachtwagens midden op straat lossen, terwijl er dertig meter verderop plek is”, aldus Amrhar.
Het AKD-advies biedt gemeenten juridische houvast. Zo mogen zij via onderborden tijdslimieten instellen, laad- en losplekken reserveren voor specifieke voertuigcategorieën of doelgroepen en gebruikers verplichten zich te registreren via een app, bijvoorbeeld om een tijdslot te boeken. Daarmee kan ‘schijnladen’ worden tegengegaan en ontstaat beter inzicht in het gebruik. Een niet-digitaal alternatief is juridisch niet verplicht, al wordt het wel als verstandig gezien.
Tegelijkertijd zijn er duidelijke grenzen. Gemeenten mogen laden en lossen niet exclusief verplichten op laad- en losplaatsen; ook op reguliere parkeerplekken of op de rijbaan blijft dat toegestaan zolang er geen stopverbod geldt. Parkeerbelasting heffen op laden en lossen is eveneens uitgesloten.
Utrecht start binnenkort een pilot met slimme laad- en losplekken, waarin digitaal inchecken, tijdslimieten en flexibel ruimtegebruik samenkomen. Eerdere pilots liepen al in Amsterdam, Rotterdam en Groningen, maar volgens Amrhar is schaal nodig. “Met een gezamenlijke aanpak profiteren zowel gemeenten als vervoerders van minder hinder, minder zoekverkeer en een beter functionerende binnenstad.”
