Het is 2025 en dat betekent dat er in veertien gemeenten in Nederland vanaf Nieuwjaarsdag een zero-emissiezone geldt. Zoals bijna elk jaar werd het nieuwe jaar ingeluid met (toegestaan of niet) vuurwerk. Heel veel vuurwerk. Ook in die zero-emissiezones….
Iedereen heeft de beelden wel gezien waarschijnlijk: prachtig verlichte luchten boven Rotterdam. En Amsterdam. En Den Haag. Steden waar ondernemers met een nieuwe bestelauto of vrachtauto niet meer mogen komen als hij niet emissievrij is.
Ik word elk jaar een beetje verdrietig als ik kijk naar de ongelooflijke hoeveelheid luchtvervuiling die het massaal afsteken van vuurwerk met zich meebrengt. Om nog maar even te zwijgen van de overlast, gewonden en doden… Maar dit jaar zijn de rookwolken van het vuurwerk extra pijnlijk, want ze hingen ook gewoon in de zero-emissiezones…
Er ging op Nieuwjaarsdag een staafdiagram rond op sociale media waarin werd gesteld dat de uitstoot van fijnstof door vuurwerk op 1 dag groter was dan de uitstoot van fijnstof door verbrandingsmotoren van personenauto’s, bestelauto’s en vrachtauto’s in een heel jaar. Dat klinkt ongeloofwaardig, maar het klopt wel. Verbrandingsmotoren zijn tegenwoordig heel schoon, door de niet aflatende inspanning van de automobielindustrie. Pak je fijnstof van remmen en banden erbij, dan zijn voertuigen alsnog veel viezer dan vuurwerk.
Maar wat ik zo vroeg in het nieuwe jaar wrang vind: ondernemers met vrachtauto’s en bestelauto’s piekeren zich suf hoe en wanneer ze naar zero-emissie kunnen gaan, want anders kunnen ze (in sommige gevallen) hun bedrijf niet meer uitoefenen, maar vuurwerk vinden veel mensen zo gaaf en ‘erbij horen’ dat we die uitstoot maar voor lief nemen. Dat vind ik onbegrijpelijk. De totale uitstoot van PM10 door vuurwerk was in 2023 1,4 kiloton. De totale uitstoot van PM10 in 2023 was 29,3 kiloton. Dit betekent dat het afsteken van vuurwerk in 2023 4,8 procent van de totale jaarlijkse PM10 uitstoot in Nederland bedraagt. Van PM2.5 werd in 2023 door het afsteken van vuurwerk 738 ton uitgestoten. Dat is 4,5 procent van de totale jaarlijkse PM2.5 uitstoot. En dat is dus echt enkel vanwege het afsteken tijdens Oud & Nieuw. Echt niet te geloven.
Er gaan stemmen op voor een algeheel vuurwerkverbod. Ik zou daar een verbod of op zijn minst een beperking van de houtstook door consumenten aan toe willen voegen, want de fijnstofemissie daarvan is eveneens enorm en druist in tegen alle ‘schoneluchtplannen’ die de overheid heeft.
Voordat u mij aanvalt: ik wil niemand zijn pleziertje met vuurwerk of een open haard ontnemen. Wat wel nodig is, is bewustwording. Bewustwording van het enorme contrast tussen zero-emissie en de uitstoot door knallend vuurwerk en een knisperend haardvuur. Het kan gewoon niet dat ondernemers (in MKB en transport) zich het hele jaar druk moeten maken over uitstoot (CSRD, anyone?) en daar ook voor moeten betalen, maar dat we als particulieren met vuurwerk en houtstook ongelimiteerd fijnstof de lucht in branden.
