In 2025 start een nieuwe proef in Nederland met de Super Eco Combi (SEC) centraal staat. Deze vrachtwagencombinatie, met een maximale lengte van 34 meter en een gewicht tot 72 ton, belooft efficiëntie en duurzaamheid voor het transport in Nederland te verhogen. Tegelijkertijd roept een recent Arcadis-rapport, uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), vragen op over de effecten van zwaar vrachtverkeer op de infrastructuur. Transport en Logistiek Nederland (TLN) benadrukt daarbij de noodzaak van aanvullend onderzoek.
Het onderzoek van Arcadis bestudeerde bestaande literatuur over de impact van zwaar vrachtverkeer op het hoofdwegennet. Daarbij werden aspecten als slijtage, veiligheid, betrouwbaarheid en levensduur van wegen en kunstwerken geanalyseerd. De bevindingen bevestigen dat voertuigen zoals LZV’s (lange, zware voertuigen) en SEC’s niet per definitie meer schade veroorzaken wanneer het gewicht gelijkmatig wordt verdeeld over meerdere assen. Dit geldt echter alleen als de aslasten beperkt blijven.
Een belangrijk punt uit het rapport is dat de effecten van zwaar verkeer sterk afhankelijk zijn van variabelen zoals het aantal assen, de bandenconfiguratie en de laadverdeling. Hoewel LZV’s en SEC’s efficiënter zijn doordat ze met minder voertuigen meer lading kunnen vervoeren, blijven kunstwerken zoals bruggen en viaducten kwetsbaar voor overmatige belasting.
Gevolgen voor kunstwerken
Volgens Arcadis hebben voertuigen met een hoog totaalgewicht vooral impact op kunstwerken met langere overspanningen. Voor stalen bruggen kan de levensduur van 100 jaar dalen naar 90 jaar, afhankelijk van het gebruik. Betonnen bruggen lijken minder gevoelig, tenzij de overspanning meer dan 20 meter bedraagt. Hier kan een reductie van de levensduur oplopen tot 30 jaar bij intensief SEC-gebruik.
De reductie van vrachtwagens op de weg door de inzet van LZV’s en SEC’s kan echter bijdragen aan minder verkeersdrukte en lagere totale emissies. In Finland en Zweden wordt dit al op grote schaal toegepast met positieve resultaten: hogere transportefficiëntie en lagere CO2-uitstoot wegen op tegen de extra onderhoudskosten van infrastructuur.
Kennislacunes en aanbevelingen
Het Arcadis-rapport wijst op diverse kennislacunes. Zo is meer onderzoek nodig naar de exacte impact van aslasten, bandentypen en configuraties. Ook moet beter inzicht worden verkregen in de gevolgen van overschrijding van aslasten, aangezien deze disproportioneel bijdraagt aan infrastructuurschade. Een dubbele aslast veroorzaakt zestien keer zoveel schade aan het wegdek.
Daarnaast stelt TLN dat toekomstige beleidsmaatregelen rekening moeten houden met innovatieve voertuigconcepten zoals de SEC. Uit eerder TNO-onderzoek blijkt dat zwaardere voertuigen met meer assen gelijkwaardige belasting veroorzaken als reguliere combinaties.
Pilot met SEC in Nederland
In 2025 wordt de SEC getest op een vooraf aangewezen traject. Deze test is essentieel om vast te stellen hoe de nieuwe combinatie presteert in termen van verkeersveiligheid, infrastructuurschade en milieuwinst. Rijkswaterstaat en partners zoals Havenbedrijf Rotterdam en Evofenedex spelen een cruciale rol in de implementatie.
De pre-test die dit voorjaar moet plaatsvinden, omvat één SEC-combinatie van 72 ton. Bij een succesvolle evaluatie volgt een bredere pilot met meerdere voertuigen. TLN ziet dit als een kans om de voordelen van de SEC te onderstrepen: een bewezen efficiënter concept dat voldoet aan de strenge normen voor veiligheid en milieu.
Europees perspectief
SEC’s worden in meerdere Europese landen al ingezet. In Zweden en Finland rijdt deze configuratie op grote schaal, terwijl ook Spanje en Denemarken experimenteren met dit concept. De EU wil met de herziening van de richtlijn voor maten en gewichten de inzet van dergelijke innovatieve voertuigen vergemakkelijken. Deze aanpassing biedt lidstaten meer ruimte om transportoplossingen af te stemmen op nationale behoeften.
Nederlandse transporteurs staan voor de uitdaging om innovatie en infrastructuurbehoud in balans te brengen. Het Arcadis-rapport onderstreept de noodzaak van datagedreven beslissingen bij het inzetten van zwaar vervoer. TLN ondersteunt deze oproep en benadrukt dat de economische voordelen van SEC’s hand in hand moeten gaan met duurzame oplossingen voor de infrastructuur.
Met de komst van de SEC speelt Nederland in op de groeiende behoefte aan efficiëntere en milieuvriendelijke transportoplossingen. Hoewel het Arcadis-rapport onzekerheden benadrukt, biedt de pilot in 2025 een uitgelezen kans om inzicht te krijgen in de impact van deze innovatieve voertuigcombinaties. Voor TLN en betrokken partijen is het van cruciaal belang om de bevindingen uit deze proef zorgvuldig te monitoren en te gebruiken voor verdere beleidsvorming en innovatie.
Bron: TLN/Arcadis
