Automobilisten die rijden op diesel kunnen vanaf 2020 op twee manieren te maken krijgen met een milieuzone. Gemeenten die een milieuzone invoeren, kunnen dieselauto’s die op 1 januari 2020 ouder zijn dan 15 jaar, of ouder dan 20 jaar, in hun zone weigeren. Voor vracht- en bestelauto’s kan er een zero-emissie zone worden ingesteld per 2025.
Milieuzones blijven wel toegankelijk voor benzineauto’s. Verder komt er een systeem van eenduidige bebording dat begrijpelijk is voor de automobilist. De ministerraad heeft daarmee ingestemd op voorstel van staatssecretaris Van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat. Het voorstel wordt nu ter voorhang aan zowel de Eerste als de Tweede Kamer gezonden.
Gemeenten bepalen zelf of zij een milieuzone invoeren, of ze auto’s van 15 dan wel 20 jaar weren, en hoe groot de milieuzone is. De nieuwe regels gelden vanaf 2020. De twee categorieën van milieuzones schuiven in 2025 een stap op. Dit omdat auto’s in Nederland sowieso steeds schoner worden. Zo kunnen gemeenten blijven werken aan schone lucht. Het harmoniseren van milieuzones is opgenomen in het regeerakkoord van het kabinet.
Staatssecretaris Van Veldhoven schrijft aan de Tweede Kamer: “Verschillende steden hebben op dit moment een milieuzone voor personen- en/of bestelwagens met verschillende toegangsregimes, gebaseerd op de Datum Eerste Toelating van de voertuigen. Ook in de collegeakkoorden hebben milieuzones vaak een plek gekregen. Een aantal steden heeft aangekondigd nieuwe, strengere milieuzones in te willen voeren. Om een lappendeken te voorkomen is het daarom van het grootste belang voor de weggebruiker dat het systeem van milieuzones geharmoniseerd wordt, zoals aangekondigd in het regeerakkoord.”
Om het nieuwe systeem zo eenduidig mogelijk te maken, worden het toegangsregime voor personen- en bestelwagens aan elkaar gekoppeld. Tussen 2020 en 2025 kan een gemeente voor dieselpersonen- en dieselbestelwagens kiezen voor een “gele” of “groene” milieuzone. In de gele milieuzone worden alle dieselvoertuigen met Euroklasse 3 of hoger toegelaten. In 2020 gaat het om voertuigen van 20 jaar en ouder. In de groene milieuzone worden alle dieselvoertuigen met Euroklasse 4 of hoger toegelaten. In 2020 gaat het om voertuigen van 15 jaar en ouder. Deze knip is gebaseerd op de fijnstof- en NOx-reductie die vanaf deze Euroklassen optreedt. Vanaf 2025 wordt het systeem één euroklasse opgeschoven. Vanaf dat moment kan een gemeente voor dieselpersonen- en dieselbestelwagens kiezen voor een groene of blauwe zone, waar respectievelijk Euro 4 of Euro 5 voertuigen en nieuwer in mogen. In 2025 zijn deze auto’s op hun beurt meer dan 15 en 20 jaar oud.
Voor vrachtwagens geldt op dit moment een uniform systeem, waarbij voertuigen van Euro IV en nieuwer de zone in mogen. In het nieuwe systeem krijgen gemeenten de mogelijkheid om dit regime tot 2022 voort te zetten als onderdeel van de groene zone.
De staatssecretaris schrijft: “Ik heb geconstateerd dat er onder gemeenten, bedrijfsleven en belangenorganisaties veel draagvlak is om voor vrachtwagens per 2022 de stap naar euro VI te maken. Uit onderzoek van TNO blijkt dat de praktijkemissies van deze vrachtwagens sterk verbeteren ten opzichte van euro IV en V, met name op NOx. In 2022 komt de groene zone te vervallen en kan een gemeente kiezen voor de blauwe Euro VI zone. Ik zie dit als een opstap naar zero emissie stadslogistiek in 2025.”
Hier komt per 2025 de mogelijkheid voor het instellen van een aparte Zero Emissie zone bij. In deze zone, die met een nieuw bord los van de milieuzone kan worden ingesteld, kunnen conform de afspraken van de Green Deal Zero Emission Stadslogistiek alleen nul-emissie vracht- en bestelwagens binnenrijden. Bij de zero-emissie zone zal het naar huidig inzicht gaan om een kleinere zone die binnen een grotere milieuzone kan liggen. Gemeenten hebben nu al de mogelijkheid om, los van milieuzones, delen van de binnenstad autoluw te verklaren, bijvoorbeeld winkelgebieden vanuit oogpunt van de verkeersveiligheid van voetgangers.
Nadat een paar jaar ervaring op is gedaan met het geharmoniseerde systeem, voorziet de minister in een evaluatie. Hierin komt onder andere de vraag aan de orde op welke termijn andere categorieën voertuigen aan de zero-emissie zone kunnen worden toegevoegd, mede gelet op de ontwikkeling van het wagenpark. Dit sluit volgens Van Veldhoven goed aan bij het in het regeerakkoord opgenomen streven dat uiterlijk in 2030 alle nieuwe auto’s emissieloos zijn.
