De onzekerheid over het stikstof- en PFAS-beleid zet een stevige rem op de volumegroei in veel sectoren, blijkt uit de Sectorprognoses 2020-2021 van ABN AMRO. De agrarische sector (-0,5 procent), de bouw (-2 procent), industrie (-1,5 procent) en transport en logistiek (+0,5 procent) worden volgens ABN AMRO in 2020 het meest geremd.
In de landbouw drukken de stikstofmaatregelen vooral hun stempel op de melkveehouderij. Zo verwacht ABN AMRO een daling van de melkveestapel en het aantal melkveebedrijven. De bouwsector slaat in 2020 om van 4 procent groei in 2019 naar 2 procent krimp. Zowel de woning- en utiliteitsbouw als de grond-, wegen- en waterbouw (gww) worden hard getroffen door het uitblijven van een definitieve oplossing voor de stikstof- en PFAS-crisis. Vorig jaar was gww nog de groeimotor van de bouw, maar in 2020 zal dit segment naar verwachting flink krimpen. Ook de industrie en transportsector laten afnemende groei zien, mede omdat een krimp van de bouwproductie zal leiden tot een dalende vraag naar bouwmaterialen, grondstoffen, gereedschap en bouwmaterieel.
Door de afvlakkende groei van de Nederlandse economie zal de groei van de transportsector in 2020 flink vertragen, van 1,5 procent in 2019 naar 0,5 procent in 2020. Daarnaast krijgt de sector waarschijnlijk last van de krimp in de bouw. Het jaar 2019 begon goed voor de transportsector, maar in de zomer keerde het tij.
De volumes daalden in het derde kwartaal. De groei vlakt vooral af doordat de groei van de wereldhandel in 2019 compleet is weggevallen, terwijl die in 2018 nog groeide met 3,3 procent.
Nederland heeft een open economie en verdient normaliter relatief veel met handel, export en doorvoer van goederen. De wereldhandel heeft daardoor veel invloed op onze transportsector. ABN AMRO verwacht dat de groei van de wereldhandel in 2020 enigszins zal herstellen naar 1 procent. De containermarkt en de luchtvracht kunnen daarvan profiteren.
Tegelijkertijd zal de groei van de Nederlandse economie in 2020 verder afvlakken, net als de groei van de invoer en de uitvoer. Daar zal vooral het wegvervoer last van krijgen. In de loop van 2020 kunnen de wereldhandel, de invoer en de uitvoer aantrekken. Vooral in 2021 zal de transportsector daarvan profiteren.
Naar verwachting zullen regels rond stikstof en PFAS in 2020 een spaak steken in de wielen van de transportsector. Dat komt in de eerste plaats door de verwachte krimp van de bouwsector, die zal leiden tot een afname van de vraag naar transport van grondstoffen en bouwmaterialen. De bouw beweegt zich over het algemeen laatcyclisch doordat bouwprojecten een lange doorlooptijd hebben.
De transportsector beweegt zich normaliter vroegcylisch. Dat wil zeggen dat de transportsector vrijwel direct de gevolgen voelt van een afvlakkende economische groei. Normaal gesproken blijft de vraag naar transportdiensten vanuit de bouw aanvankelijk op peil, wat voor de transportsector de gevolgen van afvlakkende economische groei kan verzachten. In 2020 krijgt de transportsector echter tegelijkertijd te maken met zowel afvlakkende economische groei als een krimpende bouwproductie. De sector wordt dus dubbel geraakt.
Met name de binnenvaart is afhankelijk van de bouwsector. Grondstoffen en bouwmaterialen zijn goed voor zo’n 40 procent van het vrachtvolume in die branche. In de tweede plaats wordt de transportsector mogelijk ook direct geraakt door de stikstofcrisis. Het adviescollege Remkes komt namelijk in mei 2020 met aanbevelingen om de stikstofuitstoot van de transportsector te beperken.
Sectoren die geen last hebben van het stikstof- en PFAS-beleid presteren daarentegen goed. Zo laat de TMT-sector – ondanks aanhoudende personeelstekorten – een bovengemiddelde groei zien die in 2020 naar verwachting 2,5 procent bedraagt. Deze groei is vooral te danken aan de IT-sector, die in 2019 een omzetgroei van maar liefst 7 procent noteerde. Ook de sector leisure heeft de wind mee. Zo verwacht
ABN AMRO dat de volumegroei in deze sector zowel in 2020 als 2021 2,5 procent bedraagt. Dit is onder meer het gevolg van een stijging van de koopkracht en de groei van het aantal buitenlandse toeristen, die samen goed zijn voor zo’n 40 procent van alle toeristische uitgaven in Nederland. Ook de zakelijke dienstverlening presteert goed, met een geschatte groei van 2,5 procent in 2020, met name gestuwd door HR-dienstverlening en organisatiebureaus. De vastgoedsector maakt naar verwachting eveneens een waardegroei door in 2020 en 2021. Dit is met name het gevolg van de achterblijvende bouw, die een prijsopdrijvend effect heeft op bestaande gebouwen.
Om onzekerheid in de toekomst te voorkomen, is het zowel bij de overheid, het bedrijfsleven als de consument noodzakelijk om eerder in te grijpen, vooral met het oog op de klimaatdoelstellingen. “Het moment waarop moet worden ingegrepen, is alleen lastig in te schatten”, zegt Franka Rolvink Couzy, Hoofd Sector Research van ABN AMRO. “Kern van de klimaatverandering is dat de pijn pas wordt gevoeld als het al te laat is. Dat vraagt om een vooruitziende blik. Wie eerder begint, kan innovatief zijn en waar nodig werken aan een mentaliteitsverandering ten gunste van het klimaat. De overheid kan met bijvoorbeeld subsidies, wetgeving of door zelf duurzaam in te kopen een helpende hand bieden. Hiermee worden ondernemers geprikkeld om duurzaam te ondernemen.”
We zijn “”goed”” bezig met al onze klimaat/milieu maatregelen…, we zijn vooral goed bezig om de eigen economie/maatschappij te laten kantelen richting ondergang… , het wekt iig de schijn op dat het bewust wordt gecreëerd.., kan ook niet anders…, wanneer men wereldwijd als dwazen achter een gemanipuleerd jong meisje aan rent .