Staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat begrijpt dat ondernemers zich zorgen maken over de aankomende zero-emissie zones in bijna 30 steden, die vanaf 2025 gaan gelden. Maar ze zal geen ondernemer houden aan wat niet mogelijk is, zegt ze in antwoord op Kamervragen van BBB-kamerlid Caroline van der Plas. En het is zeker niet zo dat met het beleid rond de ZE-zones de binnenstad kapot wordt gemaakt, zoals Van der Plas stelt.
Ondernemers moeten overschakelen op emissievrije voertuigen. Die zijn duur, er is te weinig subsidie en de laadinfrastructuur ontbreekt nog grotendeels. Waarom worden deze plannen doorgezet terwijl we er helemaal niet klaar voor zijn, vraagt Van der Plas. Schonere binnensteden mogen niet ten koste gaan van ondernemers, beaamt Heijnen. Gemeenten bepalen zelf of ze zero-emissiezones instellen en wanneer. Voertuigen waarvoor nog geen emissievrij alternatief bestaat, krijgen echter een ontheffing. “Ik ga niemand houden aan het onmogelijke”, verzekert de staatssecretaris. Ondertussen wordt er hard gewerkt aan het verbeteren van de laadinfrastructuur en de communicatie met de branche.
Van der Plas stelt haar vragen naar aanleiding van een artikel in het FD van afgelopen weekend, waarin de Amsterdamse verhuizer Michael Combee zijn bedrijf mogelijk failliet ziet gaan omdat hij op korte termijn elektrische trucks moet aanschaffen. Heijnen kan Van der Plas en Combee gerust stellen. “Het is belangrijk dat ondernemers voldoende tijd hebben om de overstap te maken. Dat ben ik echt met mevrouw Van der Plas eens. We zien dat er voor bepaalde categorieën voertuigen nog geen emissievrij alternatief is. Daarom gaan we dat ook niet verplichten. Zo krijgen zowel de in het artikel genoemde verhuiswagens als de kermis- en circusvoertuigen tot 2030 een ontheffing. Marktkramen van een bepaald type en ook kraanwagens vallen ook onder de vrijstellingen die tot 2030 gelden. Ik hoop dat de mensen die zich daar zorgen over maken, tenminste deze reactie horen en dan enigszins gerustgesteld zijn. We werken ook aan een centraal loket waar ondernemers terecht kunnen om een ontheffing voor meerdere steden tegelijk aan te vragen. Eén van de kritieken die we vaak hoorden op de milieuzones was dat er een beetje een lappendeken zou komen van allerlei manieren van invoering. Daarom proberen we dat op deze wijze wat meer op een uniforme, gelijke manier te doen.”
Heijnen gaf aan dat er een behoorlijk aantal ontheffingen mogelijk zijn voor de zero-emissiezone, en dat er ook nog een hardheidsclausule bestaat. “We hebben verschillende manieren om ondernemers tegemoet te komen. Dat gebeurt in de eerste plaats via vrijstellingen. Er zijn een heleboel categorieën. De eerste geldt voor oldtimers, voor kraanwagens, voor hoogwerkers, voor betonmolens en voor straatvegers. Dan heb je nog een categorie waarvoor je een ontheffing kunt krijgen. Die geldt dus voor kermis- en circusvoertuigen, voor bedrijfsauto’s met een zware laadkraan, voor verhuisauto’s en voor trekkers met vier of meer assen en jonger dan 13 jaar. En dan is er nog een derde categorie. Dat vind ik zelf ook een hele belangrijke. Dat gaat over de hardheidsclausule. Als een ondernemer bijvoorbeeld richting zijn pensioen aan het gaan is en het niet redelijk is om te vragen om nog een investering te gaan doen in een nieuw elektrisch voertuig, dan kan de gemeente ook nog eens een keer maatwerk toepassen. Kortom, als iets echt niet mogelijk is, gaan we dat niet vragen van ondernemers. Als de laadinfrastructuur onvoldoende op peil is, dan zijn er genoeg momenten waarop we tussentijds nog kunnen ingrijpen. In 2026 komt er een evaluatie. Dan gaan we opnieuw bezien of er nog aanscherpingen in de verruiming moeten komen. Dat gaan we ook zo doen. Ik wil namelijk wél graag de binnensteden verduurzamen. Er wordt ook goed overlegd met de brancheorganisaties om te kijken hoe we dat op de best mogelijke manier kunnen vormgeven. Natuurlijk wringt de schoen op bepaalde plekken.”
